استارتاپ ویکند

می‌خواید توی رویداد استارتاپ ویکند شرکت کنید؟؟؟ دست نگه دارید، اول این پست رو تا انتها بخونید، بعد تصمیم بگیرید.

این پست حدود ۱۵ دقیقه وقت شما رو می‌گیره اما مطمئن باشید این ۱۵ دقیقه برای یک تصمیم‌گیری ۵۴ ساعته مفید خواهد بود. هدف تنها شفاف سازی برای تصمیم‌گیری بهتر شماست.

استارتاپ ویکند چیه؟

“استارتاپ ویکند یک رویداد آموزشی-تجربی در سراسر دنیاست که در ۳ روز متوالی برگزار می گردد. در این برنامه شرکت کنندگان پر انگیزه ای شامل برنامه نویسان، مدیران تجاری، عاشقان استارت آپ، بازاریاب های حرفه ای و طراحان گرافیک گرد هم می آیند تا در طی ۵۴ ساعت ایده هایشان را مطرح کنند، گروه تشکیل بدهند و هر گروه ایده ای را اجرا کند.”

البته همه می‌دونیم که این پاراگراف یه تعریف کلیشه‌ای، کلی و غیرواقعی از رویداد هست و فقط در قسمت معرفی تمامی رویدادها copy و paste میشه.

شاید براتون جالب باشه که بدونید برگزار کردن یه رویداد مشابه استارتاپ ویکند چه ملزوماتی داره، نیازمندی‌هاش چیا هستند، چند نفر به عنوان کادر اجرایی برای پیش از رویداد و حین رویداد فعالیت دارن، محل برگزاری چطوری باید انتخاب بشه و در آخر اینکه چنین رویدادی چقدر هزینه داره. تمامی این موارد برای برگزاری یک رویداد ایده‌آل هستند و همونطوری که همه می‌دونین هیچ چیز مطلقی وجود نداره.

اینایی که ذکر شد فقط بخشی از فعالیت‌های برگزاری رویداد هستند. اگه بخوایم بیشتر در مورد هزینه بگیم، خب رقم‌هایی که توی پست هزینه‌ها هستند، برای یک رویداد ایده‌آل با بهترین امکانات هست. تو کشورای توسعه یافته بیشتر از اینکه بخوان به ظاهر محل برگزاری فکر کنن، به این فکر می‌کنن که قرار هست چی یاد بگیرن و تجربه کسب کنن. اما اینجا اونقدری که به چشم و هم‌چشمی و اینکه از شهر دیگه بهتر برگزار کنیم هستند که کیفیت آموزش فدای این مسئله میشه.

در پروپوزال استارتاپ ویکند چنین جدولی رو می‌تونید ببینید. (این مربوط به بسته‌های حمایتی رویداد شیراز هست، در رویداد تهران رقم‌ها متفاوت هستند)

این جدولی هست که همراه با پروپوزال به سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف برای جلب حمایتشون تقدیم میشه، خیلی از سازمان‌ها هستند که میگن: ما حمایت می‌کنیم، چند درصد از سودتون رو میدین به ما؟ بعضی‌ها هم هستند که میگن ما براتون ۱۰ تا شرکت‌کننده می‌فرستیم ما رو بزنید به عنوان حامی طلایی.

اگه ردیف دوم جدول رو ببینید نوشته شده سخنرانی در ابتدای مراسم، و این دقیقاً خلاف قوانین استارتاپ ویکند هست و چیزی هست که توی ایران بهش اضافه شده، چرا؟ چون میخوان اسپانسر جلب کنن و خیلی‌ها در صورتی اسپانسر میشن که فرصت ابراز خودشون رو داشته باشن.

در مورد بنر تبلیغاتی هم عموماً هر کسی از راه برسه با خودش یه استند میاره، بالاخره فرصتی هست برای معرفی و برندینگ شخصی. اگر برگزارکننده مدیریت صحیحی نداشته باشه، انواع و اقسام برندها و تبلیغات رو در حین رویداد خواهید دید.

اولین رویداد شیراز با حدود ۱۴ میلیون هزینه برگزار شد. چند اسپانسر بیشتر نداشت و عمده هزینه‌ها رو صندوق سرآوا و کانون کارآفرینی پرداخت کردند. بخش دیگه‌ای هم از ثبت‌نام و یک اسپانسر دیگه تامین شد.

رویداد فعلی شیراز ۷ اسپانسر طلایی و ۵ اسپانسر نقره‌ای حضور دارن. به نظر میاد رویداد از کیفیت بالایی برخوردار بشه. البته اگه همه طبق جدول پروپوزال حمایت مالی کرده باشن، نه اینکه صرفاً حمایت معنوی داشته باشن.

حالا بریم سراغ رویداد استارتاپ ویکند، روز اول با افتتاحیه، سخنان آغازین، ارائه ایده‌ها، رای‌گیری و تشکیل تیم شروع میشه، تا جمعه ظهر به فعالیت تیم‌ها اختصاص داره و در نهایت ارائه در حضور داوران و معرفی تیم برنده. ۷ داور تعداد استاندارد هست که داوران باید روز اختتامیه از فعالیت تیم‌ها بازدید کنند. داوری در مورد ارائه به تنهایی نیست، در مورد نحوه کار، ارزش‌آفرینی ایده و ارائه هست. یادتون باشه اگر برای ارزیابی ایده بیرون از محل برگزاری برید و مخاطب و مشتری و جامعه هدفتون رو پیدا کنید و ایده رو اعتبارسنجی کنید، یک امتیاز مثبت به حساب میاد.

یکی از سوالات مهم اینه که: از کجا مطمئن باشیم ایده‌مون رو نمی‌دزدن؟ جوابش راحته: ایده ارزشی نداره، فکر نکنید ایده‌ای که به ذهن شما رسیده نیاز فرد دیگه‌ای نبوده، چیزی که ارزش داره اجرای ایده و تصرف بازاره. فیلم The Social Network رو ببینید. در مورد تاریخچه فیسبوک ساخته شده. ایده شبکه اجتماعی از مارک زوکربرگ نبود، اما حالا مالک ایده است و صاحبان اصلی ایده چیزی جز اندک جریمه عایدشون نشد. نکته بعدی این هست که ایده‌ها حتی در حالت مستند شدن، خیلی زود فراموش میشن.

در کشورهای توسعه‌یافته، استارتاپ ویکند برای یادگیری و یافتن تیم برگزار میشه، و توی ایران تنها نتیجه رویداد شبکه‌سازی هست. (البته در مورد آموزش بستگی به خود شرکت‌کننده داره که بتونه همه سوالاتش رو بپرسه)

اگر واقعاً دوست دارید یه رویداد با یه فسیلیتیتور واقعی رو ببینید، ویدیوهای استارتاپ ویکند زنجان رو ببینید. به ترتیب لینکاشون رو براتون میذارم تا ببینید:*

• افتتاحیه:

۱- ۱۰ دقیقه اول به سرود کشورمون، قرآن و خوش‌آمدگویی اختصاص داشت

۲- شروع استارتاپ ویکند زنجان با معرفی رویداد توسط تسهیلگر جهانی

۳- وقتی به نظر نیک شرکت‌کننده‌ها کمی از یک جا بودن خسته شده بودن، یه بازی ترتیب داد تا انرژی شرکت‌کننده‌ها بیشتر بشه.

۴- بعد از سرحال شدن شرکت‌کننده‌ها نیک در مورد نحوه رای دادن به ایده‌ها صحبت کرد**

۵- یادتون باشه فقط ۶۰ ثانیه فرصت دارین که ایده‌تون رو ارائه بدین، تو این ۶۰ ثانیه نمی‌خواد خودتون رو معرفی کنید، نمی‌خواد رشته تحصیلی‌تون رو بگید و نه اینکه مدیرعامل شرکتی هستید. فقط اسم ایده، مشکل و کمبودی که در نبودن ایده شما وجود داره و توضیح کلی در مورد ایده.

۶- بعد از اتمام ارائه و رای‌گیری، تیم‌های منتخب معرفی میشن و باید تیم تشکیل بدن. ***

ویدیوهای ارائه ایده‌ها (۳۱ ایده) رو هم می‌تونید در کانال استارتاپ‌تی‌وی ببینید.

بعد از انتخاب ایده‌های منتخب، صاحبان ایده‌ها فرصت داشتن تا اعضای تیمشون رو پیدا کنن. پس از تشکیل تیم‌ها، همزمان با شام فرصت دارن که فعالیت تیمی‌شون رو شروع کنن و برای صبح روز بعد آماده بشن. پنجشنبه و صبح جمعه به کار اختصاص داره.

در ایران، صبح پنجشنبه کارگاهی نیم ساعته یا ۱ ساعته برگزار میشه برای آموزش بوم مدل کسب و کار، به گفته نیک استیونز این کارگاه یک کارگاه ۳ ساعته هست که بایستی یک هفته پیش از رویداد برگزار بشه که شرکت‌کننده‌ها فرصت فهم کاملشون رو داشته باشن، پیشنهاد میشه تمامی مطالب مربوط به بوم مدل کسب و کار رو پیش از شرکت در رویداد مطالعه کنید. این سایت هم راهنمای خوبی هست.

در زمان‌هایی که مربی‌ها حضور دارن تا تیم‌ها رو راهنمایی کنن، حضور فسیلیتیتور برای هماهنگی مربی‌ها و جلوگیری از راهنمایی اشتباه و تداخل و تناقض راهنمایی‌ها الزامی هست. پس اگر رویدادی فسیلیتیتور مجرب نداشته باشه، انتظار راهنمایی‌های متناقض رو باید داشت.

جلسات مربیان و هماهنگ بودن مربیان برای سر زدن به تیم‌ها خیلی مهم هست، نباید یک باره همه مربی‌ها سراغ یک تیم برن، و تیم‌ها هم نباید مربی‌ها رو به صورت دائمی تو محل کار خودشون نگه دارن. همه تیم‌ها حق دارن به صورت مساوی از حضور مربی‌ها استفاده کنن.

• اختتامیه:

۱- نیک استیونز صحبت‌های ابتدایی رو شروع کرد. یکی از بهترین کارهای نیک این بود که تیم‌هایی که باید ارائه بدن رو یک باره معرفی نکرد، و هیچ‌کس نمی‌دونست چه تیمی نوبت بعدی هست، زمانی که ارائه تیم فعلی شروع می‌شد تیم بعدی رو اعلام می‌کرد.

۲- در حین ارائه ممکن هست مشکلاتی پیش بیاد که نیک تیم‌ها رو راهنمایی کرد

۳- بعد از اتمام ارائه‌ها و زمان ۲۰ دقیقه‌ای که به شور داوران اختصاص داره، فسیلیتیور رویداد رو به برگزارکننده‌ها می‌سپاره.

۴- پیش از اعلام برنده‌ها، نیک استیونز میگه همه شما برنده هستید، شما در انتهای این رویداد کارآفرین نمیشید.

۵- موقع اعلام تیم‌های برنده داشتن خلاقیت یکی از مهم‌ترین خصوصیات لازم یک فسلیتیتور هست.

۶- در انتهای رویدادهای کشورهای خارجی، مراسم موسیقی و شادی دارن، که در زنجان با تقدیر و تشکر از فسیلیتیتور و اجرای موسیقی خاتمه پیدا کرد.

ویدیوهای ارائه تیم‌ها (۱۰ تیم) رو هم می‌تونید در کانال استارتاپ‌تی‌وی ببینید. اگر هم دوست دارید یاد بگیرید چه ارائه‌ای مناسب هست، ویدیو آقای کرمانپور رو ببینید.

شاید دوست داشته باشید بدونید توی ایران چه اشخاصی فسیلیتیتور (تسهیلگر) یا نماینده جهانی هستند. اول بگم که چطوری میشه این عنوان رو کسب کرد. اگر می‌خواید فسیلیتیتور بشید، باید حداقل در یک رویداد به عنوان شرکت کننده و نه کادر اجرایی شرکت کرده باشید. در حداقل دو رویداد برگزارکننده باشید (فرم اپلیکیشن اولیه برگزاری رو در سایت جهانی پر کرده باشین و در پی تایید اون فرم رویداد رو برگزار کرده باشید) و بعد از داشتن این شرایط اولیه باید دوره‌های آنلاین رو شرکت کنید.  در مورد افرادی که در ایران نماینده جهانی هستند، آقای مبین رنجبر، ایمان داوودیان، شایان شلیله، محسن ملایری، حمیدرضا احمدی و سید رضا علوی به عنوان نماینده جهانی فعالیت می‌کنند. اما در مورد اینکه شرایط پیش از فسیلیتیتور شدن رو طی کردن و در دوره‌ها و آزمون شرکت کردند هیچ اطلاعاتی وجود نداره.

اگر بخواید بدونید در حالت کلی چه اتفاقاتی در استارتاپ ویکند میفته این موارد می‌تونه بهتون کمک کنه:

• یک فضا برای شبکه‌سازی قوی با افراد متخصص که روحیه مشترکی با شما دارن
• افزایش تعداد دوستان شما در فیسبوک به صورت تصاعدی
• اضافه شدن شما به گروه‌های متفاوت در فیسبوک
• ایجاد یک هیجان و انرژی مضاعف که اگر مدیریت نشه خیلی زود از بین میره
• آشنا شدن با یک مدل کسب و کار که اگر واقعاً به صورت مفهومی اون رو یاد بگیرید حتی در تصمیم‌گیری‌های روزانه می‌تونه بهتون کمک کنه
• پیدا کردن دوستان جدید و گاهی صمیمی و عمیق
• اگر بخواید می‌تونید کار تیمی یاد بگیرید
• حدود ۱۰ گیگ عکس و فیلم البته اگه رویداد حامی رسانه‌ای داشته باشه
• ۳ روز صبحونه، ناهار، شام و میان وعده‌های خوشمزه
• در صورت وجود اینترنت، سه روز اینترنت مجانی واسه دانلودهای عقب افتاده‌تون (سعی کنید از این کار پرهیز کنید، چون کار درستی نیست)
• اگر با ذهن خام بیاید جلو و فکر نکنید عالم دهر هستید، بستر خوبی برای یادگیری هست، حتی اگه شخص مقابل رو قبول ندارید، همه حرف‌ها رو بشنوید، سرچ کنید و بهترین رو انتخاب کنید.
• کار تیمی فرصت خوبی هست برای از بین بردن خودخواهی و خودمحوری
• روز اول و جمع کردن رای و جمع کردن تیم فرصت خوبی هست برای شکستن غرور و شکستن خجالت
• تو استارتاپ ویکند یاد می‌گیرید هر ایده‌ای رای آورد لزوماً ایده خوبی نیست و هر ایده‌ای رای نیاورد لزوماً بد نیست، اگر ایده‌تون رای نیاورد می‌تونید خودتون با دانشی که دارید اون رو استارت بزنید تا بفهمید ارزش داره یا نه
• فرصت خوبی دارین که ارائه دادن رو تمرین کنید
• وقتی داوران ازتون سوال میپرسن تازه میفهمید چه ابعادی رو در نظر نگرفتین و ضعف‌هاتون رو میشناسین
• جدا از تمام اینها، استارتاپ ویکند فرصتی هست برای برندینگ شخصی، پس تظاهر کنید و خودتون رو خوب جلوه بدین، بیزنس کارت یادتون نره، و ۵-۶ تا اصطلاح عجیب غریب و علم روز هم حفظ کنید. ترجیحاً چیزی باشه که بقیه ازش اطلاعی ندارن و هر کی پرسید تخصصتون چی هست اون رو بگید.

حالا می‌خواید بدونید بعد از استارتاپ ویکند چه اتفاقاتی که پیش از اون گوشتون رو باهاش پر کردن نمیفته؟ موارد زیر رو بخونید:

• عموماً تیم‌هایی که تشکیل شدن در حد دوستان فیسبوکی باقی می‌مونن
• ایده‌ها اجرا نمیشن، چون همه انتظار دارن سرمایه‌گذار پیدا کنن، اما نمی‌دونن استارتاپ ویکند جایی واسه پیدا کردن سرمایه‌گذار نیست.
• ایده‌ها اجرا نمیشن چون هیجان ایجاد شده در رویداد به خاطر مدیریت نشدن از بین میره
• بعد از رویداد کسی حال شما رو نمی‌پرسه، دورهمی‌هایی برگزار میشن برای اینکه شما باز کنار هم قرار بگیرید اما تو این دورهمی‌ها تاثیر آنچنانی ندارن
• بعد از این رویداد شما کارآفرین نمیشید، شما فقط یک مدل کسب و کار یاد گرفتین
• بعد از این رویداد هزار تا پیشنهاد کار به سمت شما هجوم نمیاره، چون کسی دنبال شما نیست، شما باید دنبال کار باشید
• “ما عالی هستیم” فقط شعاره، هیچ مرزی و هیچ چیز مطلقی وجود نداره
• سرتیفیکیت رویداد هیچ جا هیچ ارزشی نداره، پس فکر نکنید مدرک فنی حرفه ای گرفتید، قابش هم نکنید بزنید به دیوار، تا زمانی که نتونید به تنهایی بدون سرمایه گذار استارتاپتون رو لانچ کنید انگار هیچ مهارتی یاد نگرفتین
• در کل توی ایران استارتاپ ویکند نه روند برگزاری صحیحی داره، نه چیزی جز چشم و هم چشمیه، فقط برگزار میشه که بگن برگزار کردیم.

با چشم باز تصمیم بگیرید، پرداخت ۱۲۵ هزار تومان پول به یک مشاور واقعی برای یافتن زمینه استعداد شما و شغلی که مناسب روحیه شماست چه بسا ارزش بیشتری داره.

– – – –

پی‌نوشت ۱: * نیک انگلیسی زبان بود، ولی رویداد در ایران و برای شرکت‌کنندگان فارسی زبان برگزار می‌شد، در تمامی لحظات، مترجمی که تیم برگزاری استارتاپ ویکند زنجان از ایشون دعوت کرده بودن حضور داشت.

پی‌نوشت ۲: ** توی شهرهای مختلف چند نفر رو مسئول می‌کنن که ایده‌ها رو بنویسن، بماند که در این بین اگر شخص نویسنده تمرکزش رو از دست بده چه اتفاق بدی میفته، حالت دوم اگه شنونده نتونه منظور کسی که ارائه میده رو درست بفهمه و درست منتقل کنه کل ایده ممکنه از بین بره. پس بهترین کار، همین روشی بود که نیک به کار برد، هر کسی که ارائه می‌داد، خودش مسئول نوشتن ایده‌اش روی کاغذ بود و برگزارکننده‌ها بهش کمک می‌کردن تا اون رو روی دیوار برای دیدن سایر شرکت‌کننده‌ها و زمان رای‌گیری نصب کنه.

پی‌نوشت ۳: *** وقتی ایده‌ها ارائه شد و همه کسانی که ایده داده بودن ایده‌هاشون رو نوشتن، فرصتی داده شد تا همه ایده‌ها رو ببینن و بهشون رای بدن. در این میان به صاحبان ایده‌ها کمک می‌شد تا بتونن ایده‌شون رو بهتر پرزنت کنن و رای جمع کنن. بعد از اتمام زمان رای دادن، خیلی راحت اول ایده‌هایی که رای نداشتند حذف شدند، بعد یک رای، دو رای، سه رای …. تا ۶ رای، تا ایده‌های منتخب مشخص بشن.

پی‌نوشت ۴:

کارآفرینی در فناوری از سال ۱۳۸۱ (۲۰۰۱) و با سرویس‌هایی نظیر #پرشین‌بلاگ شروع شده، نه با برگزاری رویدادهایی نظیر استارتاپ‌ویکند #bridge2014

— atakhalighi (@atakhalighi) September 10, 2014

پی‌نوشت ۵:  من برگزارکننده اولین رویداد استارتاپ ویکند شیراز بودم، باور دارم که اگر کسی واقعاً خودش بخواد، هم می‌تونه تیمش رو پیدا کنه، هم می‌تونه سرمایه‌گذار پیدا کنه، هم می‌تونه استارتاپش رو لانچ کنه، همه چیز به خود فرد و روحیه‌اش بستگی داره.

پی‌نوشت ۶: تمامی مواردی که به ذهنم می‌رسید رو بیان کردم تا با چشم باز انتخاب کنید. به نظر من شفاف سازی یکی از مهم‌ترین مسائل هست.

پی‌نوشت ۷: اگر در مورد فسیلیتیتورها اطلاعات بیشتری می‌خواید می‌تونید از شرکت‌کننده‌های رویدادهای پیشین بپرسید.

پی‌نوشت ۸: متن خیلی طولانی بود، اما مطمئن هستم متن مفید و قابل توجهی بود.