گفتار امروز vs گفتار دیروز

این پست اولین پستی هست که علاوه بر جنبه عمومی با زیرساخت تخصصی نوشته می‌شود. محوریت موضوع و نتیجه‌گیری بر اساس مطالعه و تحقیقاتی هست که خودم انجامش دادم. واسه شروع، چند تا مثال از گفتارهای این روزها که می‌شنویم رو بیان می‌کنم:

طرف بعدش دیواره: این عبارت وقتی استفاده میشه شخصی در موضوعی همه چیز تمام و به نوعی همه فن حریفه.

تریپش توپه: به نوعی باکلاس بودن و باپرستیژ بودن اشخاص رو با این عبارت نشون میدن.

این عبارت و عبارت‌های مشابه، در سال‌های اخیر خیلی زیاد وارد گفتار روزانه جوان‌های امروزی شده. البته شاید بهتر باشه بگم این عباراتی هست که نسل من باهاش بزرگ شدن، چون نسل جدید عبارات دیگه‌ای رو دارن که من هم معنی خیلی‌هاشون رو نمی‌دونم. این عبارت‌ها به نوعی برای نسل ما شنیدن و گفتنشون عادی شدن، بالاخره چیزی هست که به مرور زمان باهاش آشنا شدیم و استفاده کردیم، شاید برای نسل قبل از ما عجیب باشه اما برای هم‌سن و سال‌های خودم عادی به نظر می‌رسه.

به واسطه گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی و ورود فناوری‌های جدید به زندگی روزانه، باز هم تغییراتی در گفتار، ساختار گفتار و حتی املا و تلفظ کلمات ایجاد شده. با ورود تبلت‌ها، گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی به عنوان بخش عمده‌ای از زندگی روزانه، تغییرات خیلی عمده‌ای رو در گفتار شاهد هستیم.

در گذشته برای ارتباط برای هم نامه می‌فرستادن، با ایجاد تلگراف و بعد از اون تلفن، ارتباطات جنبه جدیدتری گرفت. این روزا، وقتی با کسی کار دارین نه براش نامه می‌نویسین، نه تلفن می‌زنین و نه حتی ایمیل؛ این روزا تکست و وویس وایبر و واتزاپ بر تمامی روش‌های مکالمات و ارتباطات غالب هستن.

با ورود این شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر وب، هم روابط انسانی شکل جدیدی به خودشون گرفتن، هم مکالمات روزانه. یادمه چند وقت پیش در فیسبوک یک جمله خوندم:

“داشتم کتاب می‌خوندم، خواستم لایک کنم یادم اومد کتابه”

این یک حقیقت انکارناپذیر هست که قابلیت‌ها و کارکردهای سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌ها اینقدر ما رو تحت تاثیر قرار میدن که بالاخره در ضمیر ناخودآگاه ما ثبت میشن. یکی از روش‌های یادگیری، تکرار یک فعالیت هست و وقتی ما روزانه ساعت‌های زیادی رو پای تبلت و شبکه‌های اجتماعی هستیم، عجیب نیست که رفتار و گفتارمون با توجه به فعالیت‌های این فناوری‌ها تحت تاثیر قرار بگیره.

در همین راستا، من یک مجموعه مطالعات و تحقیقات رو شروع کردم که تاثیر تکنولوژی رو بر اشخاص از جنبه‌های مختلف بررسی کنه. برای اولین پژوهش، تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر گفتار رو بررسی کردم.

این روزا عبارت “گوگلش کن” و کلمه “گیک” رو زیاد می‌شنویم. تاثیر گوگل و موتور جستجوش آنچنان زیاد هست که این روزا کسی نمیگه موضوع رو در اینترنت جستجو کن، خیلی راحت همه میگن Google it یا گوگلش کن. این عبارت در زبان فارسی و در میان افراد تکنولوژیکی به کرات شنیده میشه.

توضیح کامل پژوهش از ساختار نوشته خارج هست، به طور مختصر، با توجه به نفوذ شبکه‌های اجتماعی در زندگی روزانه، و درصد نفوذ بیشتر فیسبوک و توییتر، میزان تاثیر این شبکه‌های اجتماعی خیلی بیشتر از سایر شبکه‌هاست. اما نکته قابل توجه اینجاست که عبارات رایج در این شبکه‌ها فقط لغات تخصصی نیستن، با پرسشنامه و مصاحبه‌ای که انجام دادم، متوجه تغییر در گفتار، ساختار گفتار، املا و تلفظ کلمات در میان کاربران دائمی این شبکه‌های اجتماعی شدم.

عبارت‌های جالب و بعضاً دور از ادبی وارد گفتار و مکالمات روزانه افراد شدن که تمامی شرکت‌کنندگان ورود این عبارات رو تحت تاثیر شبکه‌های اجتماعی می‌دونستن. علاوه بر عبارات نامأنوس و گاهاً دور از ادبی که وارد گفتار شدن، تغییر در ساختار تلفظ کلمات و همینطور شیوه نگارششون یکی از نتایجی بود که من از این پژوهش بدست آوردم.

نتایج دیگری هم داشت که به مرور در پست‌های بعدی بیان خواهم کرد.